انواع و اشکال مختلفی از شیرین‌کننده‌های پرکالری وجود دارد که با عنوان قند شناخته می‌شوند. قندها از نظر رنگ، شکل ظاهری و خصوصیاتی که دارند با یکدیگر متفاوت هستند. شکر یا قند قهوه ای یکی از انواع قندهاست که ویژگی‌های خاص خود را دارد.
کالری این نوع قند نسبت به قند سفید، نسبتا کمتر است. با این حال اصلی‌ترین تفاوت آنها وجود ملاس در قند یا شکر قهوه‌ای است. قند یا شکر قهوه‌ای چه ویژگی‌ها و مزایایی دارد؟ مصرف این نوع قند به چه افرادی توصیه می‌شود؟ اگر قصد مصرف این ماده خوراکی را دارید، بهتر است کمی بیشتر با آن آشنا شوید.
منظور از قند قهوه ای چیست؟
همانطور که می‌دانید، شکر را از چغندر و نیشکر به دست می‌آورند. با استخراج عصاره نیشکر و فرآوری آن، شکر تهیه می‌شود. شکر سفید تقریبا 96 درصد ساکارز و املاح معدنی دارد. قند قهوه‌ای یکی از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین محصولات شکر قهوه‌ای است که همه خواص این نوع شکر را دارد. میزان چغندر و نیشکر در قند و شکر قهوه‌ای با یکدیگر متفاوت است. این میزان معمولا به صورت 80 درصد نیشکر و 20 درصد چغندر مطرح می‌شود.
عصاره نیشکر یکی از غنی‌ترین منابع کربوهیدرات است که بعد از فیلتر شدن و شستشو با آب داغ، شکر خام را از آن تولید می‌کنند. برای تولید قند قهوه ای از بلور کریستال شکر قهوه ای استفاده می‌شود. مزیت و برتری این نوع قند نسبت به قند سفید، برخورداری از کالری و ساکارز کمتر است. به این نوع قندها، افزودنی‌های صنعتی مختلف مثل فسفریک اسید، دی‌اکسید گوگرد، کربن اکتیو و کلسیم هیدروکسید اضافه نمی‌شود.
معمولا از این نوع قند برای مصرف افراد دیابتی استفاده می‌کنند. قند قهوه ای علاوه‌بر کالری کم، سرشار از کلسیم، پروتئین، فسفر، آهن، منیزیم، ویتامین B و … است. استفاده از این نوع قند خواص زیادی دارد.
فرق قند قهوه ای و قند سفید
با وجود شباهتی که این دو نوع قند با یکدیگر دارند، نمی‌توان از کنار تفاوت‌های زیاد آنها به سادگی عبور کرد. اولین و مهم‌ترین تفاوت این دو نوع قند، ارزش غذایی بالاتر قند قهوه‌ای است. قند سفید املاح معدنی کم و درصد ساکارز بالایی دارد. از طرف دیگر میزان ساکارز در قند قهوه‌ای کم و درصد املاح معدنی بیشتر است.
مراحل ساخت این دو نوع قهوه هم با یکدیگر متفاوت است. تمام شکرها در ابتدا رنگ قهوه‌ای دارند. با این حال بعد از استخراج ملاس، رنگ آنها به سفید تغییر می‌کند. در شکر یا قند قهوه ای، ملاس استخراج نمی‌شود. در واقع دلیل قهوه‌ای بودن رنگ آن نیز دقیقا همین موضوع است. ملاس چیزی نزدیک به 50 درصد ساکارز قند سفید را به خود اختصاص می‌دهد.
قند یا شکر قهوه‌ای را مستقیما از نیشکر به دست می‌آورند. برای کریستالی شدن آن، باید ماده به دست آمده حرارت داده شود. با پایین آمدن درجه حرارت به آرامی قند قهوه ای هم کریستالی می‌شود.
بررسی خواص قند قهوه ای
ماده اولیه اصلی این نوع قند، نیشکر است و در این نوع قند کربوهیدرات شکل تصفیه‌نشده‌ای دارد. شکل تصفیه‌نشده کربوهیدرات در شکر، برنج و جو ارزش غذایی بالاتری نسبت به کربوهیدرات تصفیه‌شده دارد. به همین دلیل این نوع قند از ارزش غذایی بالاتری هم برخوردار است. همچنین قند قهوه‌ای میزان ساکارز کمتری نسبت به قند سفید دارد.
میزان پروتیئن، فسفر، کلسیم، آهن و ویتامین B در قند قهوه ای بالاست. به همین دلیل مصرف آن برای رشد و تقویت پوست و مو بسیار مناسب است. وجود ملاس در این نوع قند مزایای زیادی به همراه دارد. ملاس به سلامت ناخن و مو کمک می‌کند. همچنین به دلیل وجود آهن به درمان کم‌خونی هم کمک خواهد کرد. جالب است بدانید مصرف این نوع قند باعث جلوگیری از نفخ هم می‌شود.
میزان کالری قند قهوه‌ای نسبت به قند سفید کمی پایین‌تر است. با این حال نباید در مصرف این نوع قند هم زیاده‌روی شود. از قند قهوه ای می‌توان برای درمان سرماخوردگی هم استفاده کرد. مصرف این قند در کنار برخی گیاهان دارویی به کنترل و درمان بیماری‌های ویروسی کمک می‌کند.
مصرف قند قهوه‌ای به افراد مبتلا دیابت توصیه می‌شود. دلیل این امر ساکارز کمتر این نوع قند، نسبت به قند سفید است. قند قهوه‌ای به دلیل برخورداری از مواد معدنی از ابتلا به پوکی استخوان هم جلوگیری می‌کند. به طور کلی مصرف این نوع قند به ورزشکاران، افراد دیابتی، افرادی که قصد کاهش وزن دارند و … توصیه می‌شود.
شکر یا قند قهوه ای چگونه تهیه می‌شود؟
همانطور که اشاره کردیم، روش تهیه قند سفید با قند و شکر قهوه‌ای متفاوت است. شکر خام به دلیل وجود ملاس، رنگ قهوه‌ای دارد. این نوع شکر نزدیک به 46 درصد ساکارز داشته و حاوی کلسیم، پروتیئن، فسفر، منیزیم، آهن و … است. قند و شکر قهوه‌ای را مستقیما از عصاره نیشکر استخراج می‌کنند. با قرارگرفتن شکر قهوه‌ای در معرض حرارت بالا و کاهش تدریجی حرارت، شکل آن به حالت کریستالی تغییر می‌کند.
قند یا شکر قهوه‌ای انواع مختلفی دارد که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از:
- شماره 1 با رنگ تقریبا روشن
- شماره 6
- شماره 8 از نوع قند زرد
- شماره 10
- شماره 13 با رنگ تقریبا تیره
- شماره 15 با رنگ قهوه‌ای تیره
هر کدام از انواع قند قهوه‌ای شکل ظاهری و خواص مختلفی دارند. خوب است بدانید شکر یا قند قهوه ای شماره 10، پرمصرف‌ترین نوع شکر قهوه‌ای به شمار می‌رود.
نتیجه گیری
حالا که به خوبی با قند قهوه‌ای آشنا شده‌اید می دانید که این نوع قند مستقیما از عصاره نیشکر به دست می‌آید. شکر خام حاوی مقدار زیادی ملاس است و ملاس 46 درصد ساکارز و مواد معدنی مختلف دارد. ملاس حاوی کلسیم، فسفر، پروتئین، منیزیم و … است. مصرف قند و شکر قهوه‌ای به دلیل داشتن مواد معدنی زیاد و کالری کم به ورزشکاران و افراد دیابتی توصیه می‌شود.
به طور کلی خواص این نوع قند نسبت به قند سفید و معمولی بسیار بیشتر است. در قند سفید میزان ساکارز بسیار بالا و نزدیک به 90 درصد است که خطرناک به نظر می‌رسد. یکی دیگر از ویژگی‌های قند قهوه ای، برخورداری از میزان کربوهیدرات تصفیه‌نشده بالاست که این نوع کربوهیدرات‌ها خواص بسیار زیادی دارند. بنابراین بهتر است در رژیم غذایی خود قند قهوه‌ای را جایگزین قند سفید کنید تا از خواص متنوع آن بهره‌مند شوید.
